دیکلرووس 50% یکی از پرکاربردترین سموم ارگانوفسفره با طیف اثر گسترده است که به صورت مایع امولسیون‌شونده (EC) فرموله می‌شود. این حشره‌کش به دلیل اثر تماسی، گوارشی و تنفسی بسیار مؤثر، برای کنترل بسیاری از آفات در محیط‌های بسته و باز کاربرد دارد. دیکلرووس از نظر سرعت اثرگذاری و میزان تبخیر در فضا، جزء گزینه‌های برتر در کنترل فوری آفات به‌ویژه در گلخانه‌ها، انبارها، اماکن عمومی، دامداری‌ها و حتی محیط‌های خانگی محسوب می‌شود.
مشخصات فنی
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| نام تجاری (فرمولاسیون): | Dichlorvos 50% EC |
| گروه شیمیایی: | ارگانوفسفره‌ها (Organophosphates) |
| ماده مؤثره: | Dichlorvos |
| غلظت: | 50% وزنی/حجمی |
| شکل ظاهری: | مایع شفاف کهربایی با بوی تند و نافذ |
| مکانیزم اثر: | مهار آنزیم کولین‌استراز در سیستم عصبی حشرات |
نحوه اثرگذاری بر حشرات
دیکلرووس با مهار آنزیم استیل‌کولین‌استراز (AChE) باعث اختلال در انتقال پیام‌های عصبی شده و موجب فلج تدریجی و مرگ سریع حشره می‌شود. این سم دارای خاصیت سیستمیک نیست و بیشتر از طریق تماس مستقیم، تنفس بخارات (اثر تبخیری)، و در برخی موارد، از طریق گوارش وارد بدن آفات می‌شود.
خاصیت تبخیری بالا باعث می‌شود که این سم در محیط پخش شود و حتی حشرات پنهان در درزها و شکاف‌ها نیز در معرض آن قرار گیرند.
موارد مصرف
دیکلرووس برای کنترل گروه وسیعی از حشرات به‌ویژه در محیط‌های بسته و نیمه‌بسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. موارد مصرف رایج آن عبارت‌اند از:
1. حشرات خانگی و بهداشتی
-
سوسک (سوسک آمریکایی و آلمانی)
-
پشه
-
مگس
-
مورچه
-
شپش
-
کنه
2. آفات انباری
-
شپشه دندانه‌دار
-
شپشه برنج
-
بید غلات
-
حشرات آردی
-
سوسک آرد
3. آفات گلخانه‌ای و گیاهان زینتی
-
شته‌ها
-
تریپس
-
مگس سفید
-
مینوز برگ
-
زنجره‌ها
4. کاربرد در دامداری و مرغداری
-
مبارزه با مگس در محل نگهداری دام و طیور
-
ضدعفونی اصطبل‌ها، آخورها و تجهیزات
دوز مصرف و روش استفاده
استفاده از دیکلرووس باید طبق دستورالعمل دقیق صورت گیرد:
| کاربرد | دز پیشنهادی | روش مصرف |
|---|---|---|
| آفات خانگی | 1.5 تا 2 سی‌سی در هر لیتر آب | محلول‌پاشی در مسیر رفت‌وآمد و لانه حشرات |
| آفات گلخانه‌ای | 2 تا 2.5 سی‌سی در هر لیتر آب | سم‌پاشی روی سطح برگ‌ها و خاک |
| حشرات انباری | 2 تا 3 سی‌سی در هر لیتر | محلول‌پاشی در کف، دیوار، سقف و فضای انبار |
| فضاهای دامداری | 1.5 تا 2 سی‌سی در هر لیتر | پاشش در محیط نگهداری دام، دیوارها و لوازم |
توصیه مهم: از محلول آماده‌شده در همان روز استفاده شود و باقی‌مانده آن نگهداری نشود.
زمان کارایی و پایداری سم
-
اثر فوری: حشرات در عرض چند دقیقه پس از تماس یا استنشاق سم بی‌حرکت می‌شوند.
-
ماندگاری: بسته به شرایط دما و تهویه، اثر آن بین 3 تا 7 روز در محیط باقی می‌ماند.
-
تجزیه‌پذیری: در محیط، به‌مرور توسط نور و حرارت تجزیه می‌شود و اثر آن کاهش می‌یابد.
مزایا و معایب دیکلرووس
مزایا:
-
اثرگذاری سریع و فوری
-
مناسب برای کنترل آفات در محیط‌های بسته
-
قابل استفاده در تنوع وسیعی از کاربردها
-
قابل ترکیب با اکثر حشره‌کش‌های دیگر
معایب:
-
سمیت نسبتاً بالا برای انسان و حیوانات خون‌گرم
-
بوی تند و زننده
-
حساس به نور و گرما (تجزیه سریع در دمای بالا)
-
نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی در زمان مصرف
نکات ایمنی و احتیاطی
دیکلرووس از جمله سموم خطرناک طبقه‌بندی می‌شود و باید در زمان مصرف آن، اقدامات ایمنی زیر رعایت گردد:
-
از تماس مستقیم با پوست، چشم و تنفس بخار آن جداً خودداری شود.
-
هنگام سم‌پاشی از ماسک فیلتردار، دستکش، عینک ایمنی و لباس کار استفاده شود.
-
از مصرف آن در محیط‌های بسته بدون تهویه مناسب خودداری شود.
-
ورود انسان و حیوانات خانگی به محل سم‌پاشی شده تا 6 ساعت ممنوع است.
-
از اختلاط با مواد قلیایی (مثل آهک) خودداری شود.
-
در صورت مسمومیت:
-
علائم شامل تهوع، سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، تعریق شدید
-
پادزهر: آتروپین (در صورت تجویز پزشک)
-
شرایط نگهداری
-
در دمای کمتر از 30 درجه سانتی‌گراد
-
دور از نور خورشید و حرارت مستقیم
-
دور از مواد غذایی، دارویی و آشامیدنی
-
در ظروف دربسته و با برچسب مشخص
بسته بندی
- وارد کننده : غدیر تجارت نور آسیا
- تولیدکننده : شاندونگ چین
- محتوی : 1 لیتر
جمع‌بندی
دیکلرووس 50% یکی از مؤثرترین سموم برای کنترل سریع و گسترده انواع آفات در محیط‌های مختلف است. با رعایت اصول ایمنی، این سم می‌تواند ابزاری قدرتمند در مدیریت بهداشت محیط، انبار، گلخانه و دامداری باشد. انتخاب این سم باید با آگاهی از خطرات آن و طبق دستورالعمل فنی انجام شود.